Gdy niemal co druga firma przemysłowa w Polsce korzysta już z chmury obliczeniowej, internetu rzeczy czy sztucznej inteligencji, trudno mówić o biznesie w tradycyjnym rozumieniu. Co więcej, jak podaje Główny Urząd Statystyczny, wśród dużych przedsiębiorstw odsetek ten sięga nawet 94,2% – to dowód, że cyfrowa transformacja nie jest dodatkiem do biznesu, lecz jego nowym rdzeniem. Konsekwentnie zmienia się zaplecze technologiczne, ale też sama logika działania organizacji. O przewadze konkurencyjnej coraz częściej decydują nie hierarchiczne struktury, tylko elastyczne modele biznesowe oparte na danych. Rynek pracy premiuje tych, którzy potrafią odczytać mechanizmy stojące za nowymi modelami biznesowymi i włączyć się w ich rozwój – dlatego dobrze wiedzieć, które z nich kształtują współczesny świat pracy.
Obserwujemy ewolucję sposobu, w jaki firmy wchodzą w interakcje z klientami, zarządzają zasobami i generują przychody. Transformacja ta napędzana jest nie tylko przez nowe technologie, ale też zmieniające się oczekiwania konsumentów oraz globalizację rynków. Świadomość tych procesów pozwala kandydatom nie tylko pewniej wypaść na rozmowie kwalifikacyjnej, ale też trafniej wybrać pracodawcę, którego sposób działania współgra z ich ambicjami i kompetencjami.
Współczesny rynek coraz wyraźniej kształtuje model platformowy, którego najbardziej wyrazistym przykładem jest szybki rozwój sektora e-commerce. Platformy typu marketplace zrewolucjonizowały handel, tworząc cyfrowe przestrzenie spotkań sprzedawców i kupujących. Zjawisko to, określane mianem platformizacji, polega na budowaniu ekosystemów, które ułatwiają interakcje i transakcje, a zyski generują dzięki prowizjom, opłatom abonamentowym czy usługom dodatkowym. Równolegle coraz większego znaczenia nabiera koncepcja omnichannel, zakładająca integrację kanałów sprzedaży online i offline, aby zapewnić klientowi spójne doświadczenie zakupowe. Konsument może więc obejrzeć produkt w sklepie stacjonarnym, zamówić go przez aplikację mobilną, a następnie odebrać poprzez Paczkomat® lub zamówić przesyłkę kurierską do domu.
Aby osiągnąć taką spójność, firmy coraz częściej korzystają z systemów CRM, które scalają dane i umożliwiają personalizację doświadczenia klienta. W niektórych częściach świata – zwłaszcza na rynkach azjatyckich – kolejnym krokiem są tzw. superapps, czyli aplikacje, w których można zrobić zakupy, opłacić rachunki i skorzystać z usług kurierskich bez wychodzenia z jednego ekosystemu. W Polsce to jeszcze nowość, jednak przykład rynków azjatyckich pokazuje, że w dłuższej perspektywie podobne rozwiązania mogą się zakorzenić również na naszym gruncie.
Model subskrypcyjny stał się jednym z najbardziej dochodowych pomysłów współczesnego biznesu – zapewnia firmom stabilne i przewidywalne źródło przychodów, a klientom wygodny dostęp do usług lub produktów. Subskrypcje zaczęły podbijać rynek od rozrywki, kiedy Netflix i Spotify zmieniły sposób, w jaki słuchamy muzyki i oglądamy filmy, płacąc za dostęp zamiast za produkt. Dziś ten model sięga znacznie dalej – obejmuje oprogramowanie w formule SaaS (Software as a Service), abonamenty na kawę czy nawet wynajem samochodu. Obok niego rosną w siłę mikropłatności i rozwiązania pay-per-use, w których płaci się wyłącznie za faktyczne korzystanie z danej usługi.
Za popularnością tych form stoi rewolucja w płatnościach cyfrowych. To innowacje z sektora fintech sprawiły, że zakupy online stały się intuicyjne i bezpieczne. Użytkownicy przyzwyczaili się do prostych rozwiązań i nie mają cierpliwości do zbędnych formalności – kilka dodatkowych pól do wypełnienia wystarczy, aby zrezygnowali z zakupu. Ta presja ze strony odbiorców skłania firmy do inwestowania w technologie, które maksymalnie upraszczają cały proces. Jedną z nich jest InPost Pay (https://inpostpay.pl/biznes) – usługa umożliwiająca sfinalizowanie transakcji jednym przyciskiem w aplikacji, bez konieczności każdorazowego wpisywania danych czy wypełniania formularzy. Takie innowacje jasno pokazują, że o przewadze konkurencyjnej coraz częściej decyduje zdolność do eliminowania barier na ścieżce klienta.
Gospodarka na żądanie (on-demand economy) oraz ekonomia współdzielenia (sharing economy) to kolejne modele, które w ostatnich latach gruntownie zmieniły krajobraz wielu branż usługowych. Pierwsza z nich wpisuje się w potrzebę natychmiastowej dostępności. Współcześni użytkownicy oczekują, że zamówione produkty czy usługi pojawią się niemal od razu, a firmy starają się temu sprostać. Stąd popularność platform typu Uber Eats czy Glovo, które dzięki gęstej sieci samodzielnych kurierów są w stanie dostarczyć posiłek niemal od razu po złożeniu zamówienia. Coraz częściej podobny model adaptuje także handel detaliczny, w którym idea szybkiej dostawy w ten sam dzień (same day delivery) powoli staje się standardem. Z kolei ekonomia współdzielenia opiera się na idei dzielenia się dobrami, zamiast ich posiadania. Dzięki takim platformom jak Airbnb, BlaBlaCar czy Uber prywatne mieszkania, wolne miejsca w samochodzie oraz czas kierowcy mogą zamienić się w źródło przychodów i fundament całych nowych sektorów gospodarki.
Ani gospodarka na żądanie, ani ekonomia współdzielenia nie mogłyby jednak rozwinąć się w takim tempie bez wsparcia technologii mobilnych, geolokalizacji i systemów ocen, które budują zaufanie między użytkownikami. Ważnym elementem układanki są także rozwiązania logistyczne, dzięki którym usługi zamawiane w aplikacji mogą zostać zrealizowane w rzeczywistości w ciągu kilkudziesięciu minut. Taka infrastruktura technologiczno-logistyczna przekłada się bezpośrednio na profil kompetencji, których dziś najbardziej poszukuje rynek. Coraz większego znaczenia nabierają umiejętności analizy danych potrzebne do prognozowania popytu, wiedza z zakresu logistyki ostatniej mili czy zdolność koordynowania złożonych sieci dostawców i klientów.
To nie strategie czy marketingowe slogany przyspieszają dziś rozwój firm, lecz technologie obecne na każdym etapie kontaktu z klientem. Sztuczna inteligencja wraz z analityką danych wspiera personalizację ofert, prognozowanie trendów i usprawnianie procesów. Dzięki algorytmom analizującym ogromne zbiory informacji o zachowaniach użytkowników platformy e-commerce podpowiadają trafne rekomendacje, a usługi subskrypcyjne dostarczają treści dopasowane do indywidualnych preferencji. Do tej układanki coraz częściej dołącza internet rzeczy (ang. Internet of Things), który gromadzi dane z urządzeń w czasie rzeczywistym. W logistyce umożliwia on śledzenie przesyłek na każdym etapie, natomiast w przemyśle – monitorowanie stanu maszyn bez konieczności ich zatrzymywania.
Tak rozbudowany ekosystem potrzebuje mocnego zaplecza systemowego. Rozwiązania klasy ERP spinają w jedną całość finanse, produkcję i kadry, a systemy CRM pozwalają firmom lepiej rozumieć klientów i zarządzać relacjami. Całość opiera się na chmurze obliczeniowej, która daje elastyczną moc i przestrzeń na dane bez konieczności budowania kosztownych serwerowni. Wraz z jej rozwojem na pierwszy plan wysuwa się kwestia cyberbezpieczeństwa – w cyfrowym świecie to właśnie ochrona danych firmowych i prywatnych staje się warunkiem zaufania, a często także samej możliwości dalszego rozwoju.
Nowe modele biznesowe sprawiły, że granica między finansami, technologią a logistyką praktycznie się zaciera. Coraz częściej te obszary przenikają się, tworząc wspólne środowiska, w których liczy się nie tylko znajomość narzędzi czy standardowe „cyfrowe obycie”, ale przede wszystkim umiejętność łączenia różnych perspektyw.
Na liście umiejętności najbardziej poszukiwanych przez firmy coraz częściej pojawiają się:
Zmiana w logice działania firm tworzy przestrzeń dla zawodów, o których jeszcze dekadę temu niewiele się mówiło. W e-commerce rozwijają się ścieżki związane z marketingiem cyfrowym, zarządzaniem doświadczeniem klienta w wielu kanałach czy analizą danych pozwalającą lepiej zrozumieć zachowania kupujących. Ten sam ekosystem nie mógłby funkcjonować bez logistyki, która – napędzana przez model on-demand – potrzebuje ekspertów od optymalizacji ostatniej mili i inżynierów automatyzacji magazynów. W sektorze nowoczesnych finansów przybywa natomiast ról związanych z wdrażaniem nowych systemów płatności, oceną ryzyka kredytowego w świecie cyfrowym oraz ochroną danych. A tam, gdzie dominuje model subskrypcyjny, rośnie znaczenie specjalistów od strategii cenowych oraz analityków badających powody rezygnacji klientów.
To biznesowe przesunięcie zmienia również sposób, w jaki młodzi powinni przygotowywać się do rozpoczęcia kariery. Firmy patrzą dziś na kandydatów przez pryzmat tego, jakie projekty prowadzili i jakie narzędzia znają, a nie tylko na listę przedmiotów zaliczonych na studiach czy miejsce w rankingu. Dlatego coraz większą wartość mają krótkie, specjalistyczne kursy, certyfikaty branżowe czy doświadczenie zdobyte w praktycznych inicjatywach – od hackathonów po projekty studenckie realizowane we współpracy z biznesem.
Znajomość nowoczesnych modeli biznesowych stanowi dla osób rozpoczynających karierę zawodową istotną przewagę konkurencyjną, ponieważ pozwala zarówno lepiej rozumieć oczekiwania pracodawców, jak i świadomie kształtować własną ścieżkę rozwoju w perspektywicznych branżach. Zrozumienie, w jaki sposób firmy – od platform e-commerce, po operatorów logistycznych – tworzą wartość, otwiera drogę do identyfikacji kompetencji i umiejętności, które w nadchodzących latach będą szczególnie cenione.
Dynamika świata biznesu sprawia, że technologie postrzegane dziś jako innowacyjne jutro mogą stać się standardem, a to wymaga od młodych pracowników gotowości do ciągłego uczenia się. Ciekawość w śledzeniu trendów rynkowych oraz proaktywność w zdobywaniu nowych kwalifikacji stają się więc fundamentem rozwoju zawodowego. Inwestycja w zrozumienie mechanizmów, które kształtują współczesne modele biznesowe, to w istocie inwestycja w przyszłość – nie tylko zawodową, lecz także osobistą, opartą na pewności własnych działań.
Źródła:
Artykuł przygotowany z partnerem serwisu WhitePress®, który od 11 lat wspiera działania SEO i content marketingowe w Polsce i za granicą. Zautomatyzowana platforma umożliwia publikowanie artykułów na ponad 100 tysiącach portali na całym świecie. Dodatkowo oferuje natywne usługi copywritingu, zapewniając wysokiej jakości treści.
Autor: Joanna Ważny
