Rosnąca popularność idei proekologicznych staje się jednym z głównych czynników napędzających zmiany w gospodarce. Termin „zrównoważony rozwój” zyskał trwałe miejsce w słowniku polityków, przedsiębiorców oraz środowisk akademickich. Unia Europejska, wdrażając Europejski Zielony Ład, pakiet „Fit for 55” i unijną Taksonomię, zaproponowała szeroko zakrojone działania mające na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku, a także osiągnięcie pełnej neutralności klimatycznej w połowie XXI wieku. Wraz z nowymi regulacjami pojawiają się znaczące nakłady finansowe przeznaczone na modernizację infrastruktury mieszkaniowej, rozwój elektromobilności, wdrażanie inteligentnych systemów energetycznych oraz wspieranie rozwiązań sprzyjających obiegowi zamkniętemu surowców.
Równolegle zmienia się podejście inwestorów, którzy coraz częściej analizują działalność przedsiębiorstw przez pryzmat wskaźników ESG. Rynek zatrudnienia odczuwa wyraźny wzrost zapotrzebowania na ekspertów zajmujących się środowiskiem naturalnym. Tendencje te przekładają się również na zachowania konsumenckie. Znacząco rośnie popularność produktów i usług, które generują mniejsze emisje dwutlenku węgla w całym cyklu życia. Współczesna transformacja ekonomiczna i społeczna wyznacza nowe ramy dla osób przygotowujących się do aktywności zawodowej. Znajomość zasad redukowania emisji czy kompetencje związane z opracowywaniem raportów ESG stają się równie cenione, jak przed laty umiejętność efektywnej pracy z arkuszami kalkulacyjnymi. Jak więc z wyprzedzeniem zaprojektować swoją ścieżkę zawodową już podczas studiów, uwzględniając potrzeby gospodarki rozwijającej się w kierunku zielonej transformacji?
Transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej przestała ograniczać się do strategii korporacyjnych i działań PR-owych. Obecnie wpływa bezpośrednio na prognozy zatrudnienia w całej Europie i staje się przedmiotem analiz makroekonomicznych. Według danych opublikowanych przez Eurofound, realizacja założeń Europejskiego Zielonego Ładu może przyczynić się do utworzenia około 204 tysięcy dodatkowych etatów do 2030 roku, ponad liczbę wynikającą z przewidywanego tempa wzrostu zatrudnienia w państwach członkowskich. Największe zmiany spodziewane są w sektorze budownictwa skoncentrowanym na energooszczędnych rozwiązaniach oraz w projektach modernizacji systemów energetycznych. Jednocześnie odnawialne źródła energii wyprzedzają inne dziedziny zielonej gospodarki pod względem tempa rozwoju. Jak wskazuje raport przygotowany przez International Renewable Energy Agency (IRENA), liczba stanowisk związanych z transformacją ekologiczną wzrosła na przestrzeni roku o 18%. W tym zestawieniu państwa Unii Europejskiej zajmują ważne miejsce, odpowiadając za 1,81 miliona zatrudnionych w sektorach wpisujących się w tę przemianę.
Analizy publikowane na platformie JobsPikr wskazują na wyraźny wzrost zapotrzebowania na umiejętności związane z tematyką zrównoważonego rozwoju. W samych Niemczech liczba ogłoszeń zawierających określenia „sustainability” lub „ESG” sięgnęła w 2024 roku poziomu 60,5 tysiąca, podczas gdy rok wcześniej było ich 45,7 tysiąca. Podobne zjawisko obserwuje się również na rynku brytyjskim oraz we Francji. Coraz więcej firm poszukuje specjalistów w obszarach raportowania ESG, odnawialnej energetyki, analizy bezpieczeństwa, prawa klimatycznego czy zrównoważonych finansów. Właśnie te profesje coraz częściej przewijają się w ofertach zatrudnienia publikowanych przez międzynarodowe korporacje.
Co szczególnie istotne, rekrutacja nie ogranicza się jedynie do osób z wykształceniem przyrodniczym. Przedsiębiorstwa budują zespoły złożone z ludzi o różnorodnych kompetencjach oraz ścieżkach zawodowych. Takie podejście sprzyja tworzeniu nowatorskich rozwiązań i pozwala na analizowanie problemów związanych z ograniczaniem emisji z wielu perspektyw. W rezultacie nad projektami środowiskowymi oprócz inżynierów pracują dziś również psychologowie, logistycy oraz eksperci od komunikacji społecznej. Dla studentów to wyraźny sygnał, że udział w inicjatywach ekologicznych może stanowić przepustkę do zawodów, które zyskują na znaczeniu i otwierają dostęp do atrakcyjnych ścieżek kariery.
Przekształcenie gospodarki w kierunku rozwiązań przyjaznych środowisku wpływa na rozwój wielu branż, a jednocześnie tworzy nowe przestrzenie zawodowe dla osób kończących różne kierunki studiów. Największe przyspieszenie obserwuje się tam, gdzie inwestycje spotykają się z potrzebą wprowadzania technologii i regulacji służących ochronie przyrody oraz poprawie jakości życia.
Współczesne zmiany klimatyczne prowadzą do pojawienia się nowych form zagrożeń, które zmieniają klasyczne podejście do kwestii bezpieczeństwa, stając się tzw. katalizatorem ryzyka. Obecnie o stabilności państw i gospodarek decyduje nie tylko potencjał militarny, ale również zdolność do reagowania na ekstremalne zjawiska pogodowe, zapewnienie ciągłości dostaw strategicznych surowców (litu, kobaltu czy metali ziem rzadkich), a także ochrona infrastruktury energetycznej przed atakami – zarówno fizycznymi, jak i cybernetycznymi.
W analizach ryzyka coraz częściej bierze się pod uwagę możliwość przerw w dostawach podstawowych dóbr – jak woda, żywność czy energia. Równolegle coraz większy wpływ na sytuację międzynarodową mają czynniki geopolityczne, szczególnie te związane z globalną rywalizacją o ograniczone zasoby naturalne. Na tle tych przemian pojawia się zapotrzebowanie na ekspertów w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego i stosunków międzynarodowych, zdolnych do analizowania przepływów surowców oraz identyfikowania czynników destabilizujących ład międzynarodowy. Z kolei specjaliści z zakresu logistyki są niezbędni do tworzenia systemów dostaw odpornych na zmienne warunki i zakłócenia. Osoby posiadające wiedzę z obszaru zarządzania kryzysowego mogą natomiast projektować strategie utrzymania ciągłości funkcjonowania istotnych sektorów – zarówno w wymiarze miejskim, jak i na poziomie gospodarki czy poszczególnych organizacji.
Sposób, w jaki firmy informują o swoich działaniach prośrodowiskowych, przekształca się dziś w odrębną, wielowymiarową dziedzinę. Wiarygodna komunikacja ESG przestała pełnić funkcję uzupełniającą – stała się jednym z fundamentów budowania wartości przedsiębiorstwa, mając bezpośredni wpływ na zaufanie inwestorów, lojalność klientów oraz zdolność organizacji do przyciągania utalentowanych pracowników. Coraz większym wyzwaniem jest unikanie zjawiska greenwashingu, czyli przedstawiania działań jako bardziej ekologicznych, niż są w rzeczywistości – praktyki tej nie tylko nie akceptuje już świadome społeczeństwo, ale także monitorują ją coraz ściślej instytucje regulacyjne.
W odpowiedzi na te zmiany coraz większego znaczenia nabierają kompetencje osób potrafiących przekładać złożone procesy środowiskowe na jasny, rzetelny i przekonujący przekaz. Osoby kończące studia z zakresu dziennikarstwa czy komunikacji społecznej mogą pełnić funkcje doradcze w obszarze strategii informacyjnych, prowadzić dialog z interesariuszami lub odpowiadać za komunikację wewnętrzną. Absolwenci psychologii i socjologii wspierają organizacje w analizie społecznego odbioru działań ESG oraz w budowaniu relacji opartych na autentyczności i zaufaniu. Jednocześnie nie sposób pominąć w składzie zespołów twórców wizualnych – grafików, projektantów i specjalistów od informacji wizualnej – dzięki którym skomplikowane treści zyskują formę czytelnych i atrakcyjnych materiałów ułatwiających zrozumienie złożonych danych.
Zielona transformacja wiąże się z coraz bardziej złożonymi i zmieniającymi się przepisami. Firmy potrzebują więc prawników, którzy dobrze znają prawo środowiskowe, energetyczne, unijne i korporacyjne. Tacy specjaliści pomagają zarządom firm podejmować decyzje zgodne z przepisami i przygotowują umowy uwzględniające zasady zrównoważonego rozwoju. Ich wiedza jest szczególnie potrzebna w kontekście dyrektywy CSRD, która dotyczy raportowania danych pozafinansowych, czy mechanizmu CBAM, nakładającego opłaty za emisje CO2 przy imporcie towarów spoza Unii Europejskiej.
Poza wielkimi regulacjami unijnymi, zielona transformacja wspierana jest także przez szereg krajowych programów i systemów dotacyjnych, które zachęcają obywateli do podejmowania proekologicznych działań na co dzień. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych jest program „Czyste Powietrze”, który wspiera inwestycje w ekologiczne źródła ogrzewania i termomodernizację domów. Choć proces składania wniosku o dotacje zaprojektowano w sposób jak najbardziej intuicyjny, w praktyce mogą pojawić się trudności – zwłaszcza w sytuacjach, gdy stan prawny nieruchomości nie jest uregulowany, brakuje zgody współwłaścicieli lub trzeba udokumentować nietypowe dochody. W takich przypadkach pomoc prawnika bywa nieoceniona – pomoże on uporządkować kwestie własności i dopilnuje, aby wszystkie dokumenty były zgodne z przepisami. Jego wsparcie jest także istotne przy sprawdzaniu umów z wykonawcami czy w sytuacji, gdy trzeba odwołać się od decyzji lub rozwiązać problem z wypłatą dotacji.
Planowanie kariery w rzeczywistości zdominowanej przez wyzwania klimatyczne nie sprowadza się jedynie do wyboru uczelnianego kierunku. To świadome określenie, w jaki sposób chce się wpływać na otaczający świat. Zaangażowanie w sprawy środowiskowe nie wymaga tytułu eksperta. Liczy się postawa otwarta na wiedzę oraz chęć wplatania zagadnień związanych ze zrównoważonym rozwojem w codzienne działania zawodowe, niezależnie od branży.
Jak zacząć?
Zielone kierunki rozwoju coraz mocniej odciskają swoje piętno na strukturze współczesnej gospodarki. Wzrost liczby stanowisk związanych z przemianami środowiskowymi wyraźnie pokazuje, że nie mamy do czynienia z przejściową modą, lecz z głęboką i długofalową zmianą. Zestawienia dotyczące zatrudnienia, analizy przygotowywane przez ekspertów rynku pracy oraz prognozy wskazują na rosnące zapotrzebowanie na osoby, które potrafią łączyć wiedzę inżynieryjną lub technologiczną z umiejętnością funkcjonowania w otoczeniu regulacyjnym i społecznym. Wybierając studia oraz późniejszą ścieżkę zawodową z myślą o rozwijaniu tzw. zielonych kompetencji, zyskujesz dostęp do branż, które mają przed sobą wyraźną przyszłość. Jednocześnie uczestniczysz w przekształcaniu gospodarki w kierunku bardziej odpowiedzialnego podejścia do zasobów i środowiska. Bez względu na to, w jakim obszarze zawodowym chcesz się rozwijać, masz możliwość podejmowania działań z uwzględnieniem odpowiedzialności społecznej oraz troski o środowisko i ludzi, którzy z niego korzystają.
Przyszłość należy do tych, którzy potrafią łączyć różne perspektywy, myślą w kategoriach współzależności i działają świadomie. Kierując swoją karierę w stronę transformacji środowiskowej, dołączasz do grona osób, które nie tylko odpowiadają na globalne wyzwania, lecz także tworzą nowe standardy dla kolejnych pokoleń. Takie podejście do pracy może stać się źródłem satysfakcji i wewnętrznej motywacji, która nadaje sens codziennym działaniom.
Źródła:
Artykuł przygotowany z partnerem serwisu WhitePress®, który od 11 lat wspiera działania SEO i content marketingowe w Polsce i za granicą. Zautomatyzowana platforma umożliwia publikowanie artykułów na ponad 100 tysiącach portali na całym świecie. Dodatkowo oferuje natywne usługi copywritingu, zapewniając wysokiej jakości treści.
Autor: Joanna Ważny
